Productontwikkeling: Buiten de kaders denken

Jurjen Vellinga is Product Development Lead bij DOCKR, een in Nederland gevestigd bedrijf dat andere bedrijven via een flexibel abonnement toegang biedt tot en en lichte elektrische voertuigen. Jurjen’s relaxte karakter – hij is een zelfverklaarde fietsnerd – verhult een onmisbare focus op details die hem hebben geholpen om verschillende high-impact designprojecten tot bloei te zien komen in zijn korte tijd bij DOCKR. We spraken met Jurjen over de innovaties waar hij het allertrotst op is, en vertelt wat ze betekenen voor DOCKR’s klanten en de bredere elektrische bakfiets-industrie.

Fietsen verbeteren

Met zestien jaar ervaring in de fietsindustrie en techniek heeft Jurjen Vellinga zich voorbereid op de rol die hij op zich nam toen hij in december 2021 in dienst trad. Hij werkt nauw samen met medeoprichter en Head of Product and Innovation bij DOCKR, Kees Jan Blankestijn, die het contact onderhoudt met DOCKR’s klanten en een bredere blik heeft op de organisatie. Ondertussen omschrijft Jurjen zijn rol als ‘het aandraaien van de schroefjes en bouten” – oftewel, de details.

Het verhaal van DOCKR – uniek op de markt toen ze in 2018 begonnen – is indrukwekkend. In korte tijd hebben ze meer dan honderdvijftig klanten voor zich gewonnen, die gebruikmaken van een vloot van meer dan drieduizend elektrische bakfietsen en lichte elektrische voertuigen in Nederland, Duitsland en België. En er zijn plannen om verder uit te breiden.

Het is een concept dat andere eisen stelt aan de elektrische bakfietsen dan die op de normale manier worden verkocht of geleased. Een DOCKR-klant eist niet alleen flexibiliteit, maar ook minimale stilstand – het is dus aan DOCKR om ervoor te zorgen dat hun voertuigen altijd probleemloos rijden.

Wat betekent dat in de praktijk? Maatwerkoplossingen die nog duurzamer zijn dan de al uitstekende modellen die bij Urban Arrow, Cargo Cycling en Kettler Alu Rad van de band rollen. Oplossingen die nog steviger zijn en klaar zijn voor de straat.

Een hele uitdaging en juist daarom heeft DOCKR een eigen productontwikkelingsteam opgezet. “Het is niet zoiets als even een fiets online bestellen” stelt Jurjen onomwonden. “Je moet je fabrikanten bezoeken, productiemallen maken en alles moet in elke fase van het proces gecontroleerd worden – in elk aspect, niet alleen visueel. Er zijn zoveel kleine onderdelen die erbij komen kijken. Het gaat om heel veel details. En alleen zo gaat alles goed, krijgen we de kwaliteit die we wensen en kunnen we tot een mooi eindproduct komen.”

De bakken

Het eerste onderdeel waar het team aan werkte, waren de laadbakken. “Waarom we met de bakken zijn begonnen? Uit noodzaak”, legt Jurjen uit. “We begonnen met flightcase-achtige kisten voor onze Urban Arrow L’s, maar bij een botsing stuitert een aluminium kist niet terug. Het repareren is duur en arbeidsintensief, dus moesten we veel kisten afschrijven. Dat is onhoudbaar, zowel financieel als ecologisch. We willen namelijk dat onze fietsen zo lang mogelijk meegaan.”

De laadbakken van DOCKR zijn nu gemaakt van meerdere lagen gelijmd polyurethaanschuim. “Dat vervormt bij een botsing en stuitert”, legt Jurjen uit. “Het vangt de impact van de val als eerste op, waardoor ernstigere verwondingen en afschrijvingen worden voorkomen.” Het team ontwikkelde ook een eigen, oorspronkelijk ontworpen scharnier voor de bak – een duur detail. De prioriteit op de lange termijn was echter dat het perfect werkte, zelfs als de bak tweehonderd keer per dag, zeven dagen per week wordt geopend en gesloten.

In november 2021 kondigde DOCKR de toevoeging van Kettler Alu Rad-bakfietsen aan hun vloot aan. Het ontwikkelingsteam werkte al hard aan een DOCKR-bak voor dit model. “Wat we leerden van de ontwikkeling van onze Urban Arrow L, hebben we meegenomen in het proces voor de bak van de Kettler” vertelt Jurjen.

“Daarnaast hebben we er nog veel meer innovaties aan toegevoegd. Zo hebben we de manier waarop het water van de bak afloopt verbeterd, zodat er geen water in de bak kan komen en de inhoud niet kan beschadigen. Ook hebben we de plaats van het slot herzien om het slot ergonomischer en het waterproof te maken.”

Lichten

Een ander gebied waar het team aan werkt, is verlichting. “We zitten nu in de eindontwikkelingsfase van een verlichtingspakket. Niet alleen met voor- en achterverlichting, maar ook met richtingaanwijzers. Het idee is eenvoudig: de bestuurder kan zijn handen aan het stuur houden terwijl hij richting aangeeft. Op een elektrische bakfiets met een zware lading is dat belangrijk. Je wilt je handen aan het stuur houden in het verkeer.”

Er zit ook een eenvoudige gedachte achter de plaatsing van de lichten, die op de bak zelf zijn gemonteerd. “De standaardmanier om verlichting te monteren is op het fietsframe, maar het frame is niet zo breed als het voertuig in z’n geheel”, zegt Jurjen. “Omdat wij een bredere bak hebben dan normaal, kun je de verlichting daarop monteren en van alle kanten zichtbaar zijn.

En omdat we de verlichting samen met de bak hebben ontwikkeld, geeft deze ook mee bij een botsing. Dat is iets waar ik erg enthousiast over ben, want het betekent dat je geen lichtjes hebt die eraf vallen en gerepareerd moeten worden. Het is een flexibele verlichting, en hoewel het de kosten niet direct verlaagt, verhoogt het wel de veiligheid. En dat is belangrijk voor ons, want het geeft ook een veiliger gevoel.”

Jurjen vertelt verder dat de lampen zowel voor overdag als voor ’s nachts zijn. “Ze helpen overdag bij de zichtbaarheid en ’s nachts verblinden de voor- en achterlichten niet.”

Hoogwaardigere eigenschappen

Een ander, breder gebied waarin de elektrische bakfietsen van DOCKR zich onderscheiden van de fabrieksmodellen is op onderdelen. “Omdat we elk voertuig in ons wagenpark zelf bezitten, is het voor ons heel belangrijk om de totale eigendomskosten onder controle te houden”, zegt Jurjen. “Daarom is het voor ons gunstig om ons te richten op onderdelen van hoge kwaliteit.“

Waarom? Omdat de elektrische bakfietsen van DOCKR anders worden gebruikt. Veel intensiever. “Het is gebruikelijk dat er elke dag van de week in drie ploegen op onze fietsen wordt gereden. Er is een groot verschil tussen hoe de fietsen van DOCKR worden gebruikt en hoe normale bakfietsen worden gebruikt door een gezin of organisatie.”

“We zijn voortdurend in gesprek met al onze toeleveranciers. Dat betekent vaak dat niet alleen wij hoogwaardigere onderdelen krijgen, maar vanwege de manier waarop toeleveringsketens in de fietsindustrie werken, verhogen fabrikanten vervolgens ook de specificaties voor hun andere klanten.

We kunnen leveranciers bijvoorbeeld vragen kleine wijzigingen aan te brengen, zoals het verbeteren van een stuuroog of headset, of vragen om andere individuele onderdelen. Sommige van deze wijzigingen kunnen dan worden opgenomen in hun standaardonderdelen.”

“We hebben een grote vloot. Hierdoor kunnen we patronen vaak beter – of in ieder geval anders – zien dan de fabrikanten zelf. Als wij hen deze terugkoppeling geven, helpt dat iedereen. Hetzelfde geldt voor ontwerpverbeteringen die leiden tot kortere, gemakkelijkere onderhoudsintervallen.

Omdat fietsfabrikanten niet aan onderhoud doen, is het logisch dat dat niet de hoogste prioriteit heeft. Voor ons bij DOCKR is het wél van het grootste belang. We gebruiken onze relaties met fabrikanten om ervoor te zorgen dat er vanaf het eerste concept van een voertuig aandacht is voor het ontwerp voor onderhoud.”

En wat zijn de meest voorkomende onderdelen die vervangen moeten worden? “Versleten remblokken en banden. Voor dit soort zaken neigen we daarom naar het gebruik van sterkere onderdelen, zoals motoronderdelen. Het is logisch als je erover nadenkt: met een volle lading komt er veel kracht bij kijken.”

Conclusie

Het is duidelijk dat door de ontwikkelingen van Jurjen en zijn collega’s de klanten van DOCKR – en de klanten van hun klanten – een soepelere gebruikerservaring kunnen verwachten. Dit alles helpt bij de overgang van vervuilende voertuigen naar schonere alternatieven. Maar het team staat niet stil; Jurjen denkt al na over hun volgende stap.

“Ik denk dat onze bak op dit moment duurzaam is in de zin dat hij lang meegaat en tegen een stootje kan. Maar ik wil hem ook duurzamer maken als het aankomt op het milieu. Kijken wat de levensduur van het product is. We leven in een interessante tijd hiervoor, want er worden veel nieuwe materialen ontwikkeld. Kunnen we het bijvoorbeeld op biologische basis ontwikkelen terwijl we dezelfde functionaliteit behouden?”

De tijd zal het leren, maar voor nu is één ding zeker: DOCKR zal de grenzen blijven verleggen met hun innovaties, en dat is een goede zaak voor iedereen.

Door Tom Parr van het International Cargo Bike Festival